Historia

Populacja mieszkańców Kowalewa (dane wyłowione z wydarzeń historycznych):

1278 r. - 1000

1303 r. - 401 (źródło: http://wiki-de.genealogy.net/Sch%C3%B6nsee_%28Kreis_Briesen%29)

1466 r. - poniżej 300

1664 r. - 1344

1722 r. - ok. 300

1773 r. - 242

1792 r. - 297

1810 r. - 420

1826 r. - 512

1858 r. - 828

1861 r. - 1119

1871 r. - 1234

1885 r. - 1643

1890 r. - 1774

1895 r. - 1966

1904 r. - 2113

1905 r. - 2352

1907 r. - 2350

1910 r. - 3356

1920 r. - 3400

1921 r. - 3207

1926 r. - 3704

1930 r. - 3800

1937 r. - 4100

1939 r. - 4000

1942 r. - 3600

1995 r. - 4081

1996 r. - 4111

1997 r. - 4086

1998 r. - 4093

1999 r. - 4158

2001 r. - 4122

2002 r. - 4165

2003 r. - 4107

2004 r. - 4130

2005 r. - 4056

2006 r. - 4069

2007 r. - 4066

2008 r. - 4081

2009 r. - 4101

31 grudnia 2010 r. miasto miało 4115 mieszkańców

2011 r. - 4258

2012 r. - 4270

2013 r. - 4261

2014 r. - 4266 mieszkańców

2015 r. - 4213

2016 r. - 4220

2017 r. - 4192

Zapraszam do dzielenia się swoją wiedzą i uzupełnienia informacji. Przysyłajcie je do mnie - Kontakt

Użytkownicy nieistniejącego forum napisali:
night

Dużo ciekawych informacji statystycznych o mieszkańcach współczesnego Kowalewa znajduje się na GUSowskiej stronie: http://www.polskawliczbach.pl/Kowalewo_Pomorskie#podstawowe-informacje

Dość pokaźnie uzupełniłem pierwszy post, jeżeli chodzi o rok dwutysięczny. Trochę brakuje informacji z przeszłości głębszej ale myślę, że z czasem coś się znajdzie i dopisze.
Strona bardzo ciekawa, dziękuję pięknie.

Pierwszy spis powszechny z 1921 roku zanotował w Kowalewie 3207 mieszkańców. Ubytek 193 mieszkańców w stosunku do 1920 można wytłumaczyć wyjazdami ludności niemieckiej z powodu przegrania I wojny światowej i w konsekwencji odzyskania niepodległości przez Polskę.
Dla porównania ilości mieszkańców w pozostałych miastach powiatu wąbrzeskiego: Wąbrzeźna i Golubia. Trzecia kolumna to ilość mieszkańców. Co ciekawe w Kowalewie żyło wówczas 8 mieszkańców wyznania prawosławnego i 7 Żydów.

Pełen spis dla wszystkich miejscowości województwa pomorskiego: http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=38629

Wśród danych z XXI wieku widzimy dwa widoczne spadki w 2003 i 2005. Ubytek 74 osób w 2005 to prawdopodobnie skutek otwarcia granic i wyjazdu za pracą do krajów UE. Skąd ubytek 58 ludzi w 2003 tego nie wiem.

Czy na samym początku w 1278 nie powinno być 100 zamiast 1000?

Dziękuję za szczegółowe cenne dane, dodałem rok 1921.

Przyczyna spadku populacji w latach 2003 i 2005 jest jak najbardziej prawidłowo odczytana przez Ciebie. Właśnie w tym okresie rozpoczęły się wyjazdy kowalewiaków "za chlebem", które nasiliły się po otwarciu granic. Sam się przyczyniłem do obniżenia statystyk w roku 2003, kiedy to rozpocząłem poszukiwania pracy w innych państwach europejskich :(

Jeśli chodzi o rok 1278 i 1466 to niestety nie zapisałem źródła pochodzenia tych informacji. Pamiętam tylko, że przyczyną drastycznego obniżenia populacji były albo walki o zamek albo jakaś zaraza. Niestety dokładnie nie pamiętam, mój błąd i oczywiście mogę się mylić jeśli chodzi o rok 1278.

Sporo informacji znalazłem na stronie: http://wiki-de.genealogy.net/Sch%C3%B6nsee_%28Kreis_Briesen%29 Tuż pod zdjęciem z 1935 roku "Dzieci przed kościołem ewangelickim", znajduje się pokaźny spis dwunastu roczników. Nie jestem pewien, czy mogę go tak dosłownie interpretować jako wiarygodne dane odnośnie populacji w Kowalewie?

Mam... odnalazłem źródło :) Informacje pochodzą z publikacji Panów Mieczysława Domareckiego i Joachima Kupskiego: Rys historyczny miasta Kowalewa (przedstawiony na uroczystej sesji Rady Miejskiej w dniu 11 listopada 2000).

Zacytuję fragment:
"Komturstwo i miasto Kowalewo miały w czasach Krzyżackich swoje odrębne herby. Herb Komtura - to 2 czerwone ryby na białym polu, zgięte w grzbietach, nachylone ku sobie głowami i płetwami ogonowymi. Chorągiew z tym herbem niósł w bitwie pod Grunwaldem Komtur Kowalewski Nicolaus von Viltz - zginął w bitwie 15 lipca. Chorągiew zdobytą przez rycerzy Korony przekazał Król Władysław Jagiełło wraz z innymi - Katedrze Wawelskiej, gdzie można ją oglądać w Kaplicy św. Stanisława. Natomiast herb miasta jest taki, jakim go dziś znamy. Komtur krzyżacki rządził miastem samowładnie, przy pomocy braci zakonnych pełniących różne funkcje administracyjne. Komtura mianował Wielki Mistrz Zakonu. W czasie powstania miasta Komturem był rycerz o imieniu Rudolf.
Kowalewo w tym czasie liczyło około 1000 mieszkańców, jednak częste najazdy, pożary a przede wszystkim zarazy dziesiątkowały ludność, tak że gdy Traktat Toruński zakończył wojnę 13-letnią, na mocy którego Kowalewo i ziemia Chełmińska jako Prusy Królewskie weszły do Korony, liczba mieszkańców spadła poniżej 300."

I jeszcze jeden cytat z Gońca Kowalewskiego nr 6(232) czerwiec 2013 strona 11 (Historia zamku): "Komtur Rudolf przystąpił do wznoszenia murowanej twierdzy. Budowa ciągnęła się aż 26 lat (1277-1303), a jej przyspieszenie nastąpiło po roku 1288, kiedy komturem Kowalewa został energiczny rycerz Arnold Kropp."

I ostatni cytat ze „Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich“, tom III, IV, V, XV. Litera „K“." "Za krzyżaków było K. naczelnem miastem komturyi kowalewskiej. Na zamku tutejszym zasiadali komturowie ko­wa­lew­scy, z których znani są: Rudolf 1278, Otto 1303—1320, Herman von Oppen 1330, Rutherus 1333, Jan 1337, Becks 1343, Gereon 1349, Benisch von Schönenberg ?—1389, graf Albrecht von Schwarzburg 1389—1392, Arnold von Burgeln 1392—1399, Mikoł. von Viltz 1399—1410, Eberhard von Offtersheim 1410, Karól von Walterhausen 1410—1411, Wilh. von Eppingen 1411—1413, Henryk Marschalk 1413—1415, Engelhard Krebs 1415—1416, Jan von Menden 1416—1419, Mik. von Bergau 1419—1421, Hans von Fischborn 1421—1424, Łuk. von Lichtenstein 1424—1426, Godfryd von Rodenberg 1426—1430, Wincenty von Wirsberg 1430—1436, Wilryk von Greifenstein 1436—1438, Hans von Dobbenek 1438—1442, Ludwik von Erlichshausen 1442—1447. R. 1466 pokojem toruńskim K. do Polski przyłączone, stało się siedzibą starostów kowal., nie mających jurisdykcyi. Każdczesny wojewoda chełmiński był zarazem i starostą tutejszym. W następnych czasach odprawiały się w K. sądy grodzkie."

W trzecim cytacie przy komturze Rudolfie widnieje rok 1278. Wnioskując z drugiego cytatu w roku 1288 komturem był już Arnold Kropp (nie ujęty w spisie Słownika Geograficznego...). Pewnie dlatego przyjąłem rok 1278 i zapisałem populację na poziomie 1000, zgodnie z informacją z pierwszego cytatu: "...Komturem był rycerz o imieniu Rudolf. Kowalewo w tym czasie liczyło około 1000 mieszkańców..."

Jeśli chodzi o populację w liczbie 300 to raczej nie ma pomyłki, ponieważ wojnę trzynastoletnią zakończył drugi pokój toruński na mocy traktatu z dnia 15 października 1466 rok.

Następny cytat z "Rysu historycznego miasta Kowalewa" Pana Domareckiego i Kubskiego, który potwierdza drugą "trzysetkę" z 1772 roku.

"11 lutego 1629 feldmarszałek Wrangel zdobył i złupił Kowalewo. Potem Szwedzi odstąpili by w latach 1655-1657 znowu je zająć. Po "Potopie" Szwedzkim Kowalewo było zrujnowane, a dalsze zniszczenia przyniosły 18-wieczne wojny ze Szwedami, toczonymi przez Sasów i Rosjan, a także wojna domowa stronników Augusta II Saskiego i Stanisława Leszczyńskiego. Jedna ze znaczących bitew między Konfederatami toczyła się 5 października 1716 roku pod miastem. Obce wojska przechodziła w jedną i drugą stronę, paląc, grabiąc i żądając kontrybucji. Wojska rosyjskie urządziły sobie w Kowalewie bazę zaopatrzeniową. Reszty dokonywała kolejna zaraza. I znowu Kowalewo, które w 15-tym wieku liczyło przeszło 1000 mieszkańców i 120 domostw, w roku 1772 miało 300 mieszkańców i 34 ocalałe domostwa."

Kolejny cytat ze „Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich“, który sugeruje liczbę mieszkańców "Podług lustracyi z r. 1664..."

"O parafii kowalewskiej czytamy w dyecez. szemat.: Parafia K. liczy dusz 1344; kościół tyt. św. Mikołaja, patronatu rządowego, niewiedzieć kiedy budowany albo konsekrowany. Przy nim szpital od roku 1305 istnieje dla 4 ubogich; bractwo trzeźw. i św. Anny. Prob. Jan Wróblewski."

Pod koniec XIV wieku Toruń liczył 13 000 więc populacja Kowalewa z 1278 jest zapewne jak najbardziej prawidłowa.

Większość z XIX i pocz. XX wieku mogę sprawdzić i sprawdzę. Sądzę, że jest dobrze.

Dzięki za potwierdzenie.

Pierwszy rocznik by nawet pasował. 1792 : 296 EW W pierwszym poście mamy rok 1722 r. - ok. 300, więc porównywalnie na przełomie kilkudziesięciu lat.

1607